Mevsimsel Depresyon (mevsimsel duygulanım bozukluğu)
Kış ayları sizi normalden daha da mı çökkün hissettiriyor? Eğer öyleyse mevsimsel depresyon yaşıyor olabilirsiniz.
Mevsimsel depresyon her yıl aynı zamanda yaşanan bir duygu durum bozukluğudur. “ya depresyonu” olarak bilinen ve nadiren görülen mevsimsel depresyon, ilkbaharın sonları-yaz başları gibi başlar ve sonbaharda biter. Genellikle mevsimsel depresyon sonbaharın başları gibi başlar ilkbaharda ya da yaz başlarında sonlanır.
Nedenleri nelerdir?
Mevsimsel depresyonun kesin nedenleri bilinmemekle birlikte bazı bilimadamlarına göre bazı hormonların beyini etkileyerek bu çeşit sıkıntılara yol açabildiğini belirtmektedirler. Bir teoriye göre de sonbahar ve kışın güneş ışığının azalmasıyla duygu durumunu düzenleyen bir hormon olan seratonin beyinde salınımında azalma meydana gelir. Beyinde duygu durumunu düzenleyen sinir hücreleri normal işlev göstermediğinde ise depresyon, kilo alımı ve yorgunluk gibi belirtiler oluşabilir.
En sık kimlerde rastlanır?
Mevsimsel depresyon genellikle genç yetişkinlikte başlar ve kadınlarda daha sık görülür. Mevsimsel depresyon bazı kişilerde huzursuzluk, keyifsizlik hissi şeklinde daha hafif düzeyde yaşanabilir. Bazı kişilerde ise, ilişkilerini ya da işlerini etkileyebilecek düzeyde daha şiddetli olabilir.
Mevsimsel depresyonun belirtileri nelerdir?
Mevsimsel depresyonu olan kişilerde, depresyonda görülen belirtilerin birçoğu görülür.
Kışın görülen;
· Düşük enerji
· Konsantrasyon sorunu
· Yorgunluk
· İştahta artış
· Yalnız kalma isteğinde artış
· Uyku isteğinde artış
· Kilo alımı
Yazın görülen;
· İştahta azalma
· Uyku sorunları
· Kilo kaybı
Eğer depresif hissediyorsanız ve yukarıdaki belirtilerin bazıları varsa ayrıntılı değerlendirme için doktorunuza veya psikoloğunuza danışmalısınız.
Mevsimsel depresyon nasıl tedavi edilir?
Semptomların şiddetine bağlı olarak kullanılan tedavi yöntemleri de farklılaşır. Örneğin; mevsimsel depresyona ek olarak majör depresyonunuz ya da bipolar bozukluğunuz (manik-depresif) varsa tedavi de bunlara yönelik kapsamlı bir tedavi olacaktır. Genellikle daha hafif şiddetteki mevsimsel depresyonda, sabah erken saatlerde dışarı çıkmak önerilir. Eğer kış aylarından dolayı bu pek mümkün değilse fototerapi (ışık terapisi) ve psikoterapi önerilir.
Mevsimsel depresyon önlenebilir mi?
Eğer mevsimsel depresyon tanısı aldıysanız semptomlar başlamadan önlem almak için şunlara dikkat etmelisiniz:
· Hava bulutlu olsa dahi dışarıda vakit geçirin. Gün ışığı yine de işe yarayacaktır.
· Sonbahar başladığında 220 voltluk özel ışık kaynakları kullanabilirsiniz.
· Düzenli beslenin, bu size daha fazla enerji sağlayacaktır.
· Günde 30dk. haftada 5 gün düzenli egzersiz yapın.
· Sosyal çevrenizden ve düzenli aktivitelerinizden uzaklaşmayın. Sosyal destek çok önemlidir.
Mevsimsel depresyon için ne zaman psikoloğa başvurmalıyım?
Eğer her yıl aynı zamanlarda depresif, yorgun ve huzursuz hissediyorsanız mevsimsel depresyonunuz olabilir. Bununla ilgili en kısa sürede doktorunuza ya da psikoloğunuza başvurmalısınız.
UZM. PSK. LALE TUNCEL
PSİKOLOJİ ÇEKMEKÖY DANIŞMANLIK MERKEZİ